Gdzie szukać pomocy

Uzależnienia behawioralne - Kompendium wiedzy dla rodziców

Dokument w załączniku

HEJT W INTERNECIE – co powinieneś wiedzieć o konsekwencjach prawnych.

Aby mówić o odpowiedzialności w aspekcie prawnym za stosowanie hejtu w Internecie, należy przede wszystkim ustalić, czym jest hejt. Hejt to spolszczone angielskie słowo „hate”, które oznacza nienawiść. Według słownika języka polskiego, hejt jest to obraźliwy i zwykle agresywny komentarz internetowy lub mówienie w sposób wrogi i agresywny na jakiś temat lub o jakiejś osobie.

Oczywiście, Konstytucja gwarantuje nam prawo do wolności słowa, a więc i możliwość publicznego wyrażania swoich poglądów. Dlatego też, nie każda wypowiedź o negatywnym wydźwięku czy bardziej dosadnej formie stanowić będzie od razu hejt.

Czym hejt nie jest? Krytyka jest oceną zawierającą argumenty, służącą polemice, wyrażeniu opinii, a także zmianie czyjegoś zdania. Krytyka ma na celu przedstawienie swojego zdania na określony temat, w sposób kulturalny; nie odnosi się do kwestii personalnych.

Wbrew pozorom w niektórych przypadkach trudno jest odróżnić krytykę, od hejtu. Jednakże zawsze warto, przed kliknięciem „dodaj komentarz” zastanowić się, czy nasz komentarz:

- odnosi się do cech fizycznych, umysłowych danej osoby; czy odnosi się do jej pochodzenia, wiary, orientacji seksualnej lub innych elementów związanych z daną osobą i cechami ją opisującymi;

- zawiera słowa powszechnie uznawane za wulgarne.

Jeżeli tak, to być może projektowany komentarz nie jest krytyką, a właśnie hejtem. Przy czym zaznaczyć należy, że nie jest to przepis na stworzenie „bezpiecznego komentarza”, ale pewna sugestia, która w dużej mierze może wyeliminować niewłaściwą treść.

Stwierdzenie, które ma poparcie w rzeczywistości, w obiektywnych dowodach, nie jest kłamstwem, nie łamie zasad współżycia społecznego, nie zawiera obraźliwych czy wulgarnych zwrotów nie sposób nazwać hejtem. Przy czym istotny jest kontekst wypowiedzi i okoliczności mu towarzyszące; albowiem ten nawet z pozoru niewinny komentarz można zaklasyfikować do hejtu, w określonej, zindywidualizowanej rzeczywistości.

Warto wiedzieć, że obecnie, ze względu na rosnącą popularność zjawiska, coraz częściej przypadki hejterstwa i mowy nienawiści wypełniają znamiona przestępstw i są przedmiotem postępowań karnych (ale też cywilnych).

Nie ma jednak czynu przestępnego literalnie wskazującego, że określone zachowanie jest hejtem. Jest to nomenklatura, która nie weszła do kodeksu karnego czy kodeksu wykroczeń, co nie znaczy, że czyny, które są określamy mianem hejtu nie są penalizowane.

Hejterzy w Internecie czują się anonimowi; jest to anonimowość pozorna, albowiem organy ścigania i sądowe coraz sprawniej uzyskują dane niezbędne do namierzenia autora określonego komentarza.

Odpowiedzialność karna.

Hejt może przybierać różne postacie, które w naszym porządku prawnym zostaną zinterpretowane jako następujące czyny:

- zniesławienie - art. 212 kk

- zniewaga – art. 216 kk

- groźba z powodu dyskryminacji – art. 119 kk

- groźba karalna – art. 190 kk

- uporczywe nękanie, tzw. „stalking” – art. 190a kk

- zmuszenie groźbą innej osoby do określonego działania – art. 191 kk

- fałszywe oskarżenia – art. 234 kk

- nawoływanie i pochwalenie przestępstwa – art. 255 kk

- nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowych – art. 256 kk

- publiczna zniewaga z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub z powodu bezwyznaniowości – art. 257 kk

- złośliwe niepokojenie – art. 107 kw

Czy faktycznie sąd zajmuje się takimi sprawami? Oczywiście, że tak. Przykładem niech będzie krótki wykaz spraw zakończonych wyrokami, za wyżej wskazane czyny, które popełnione zostały w przestrzeni internetowej.

- W 2016r. w Sądzie Rejonowym w Lublinie zapadł wyrok wobec kobiety nawołującej do nienawiści oraz zniewagi na tle rasowym i narodowościowym.

- W 2017r. w Sądzie Rejonowym we Wrocławiu - Śródmieście zapadł wyrok wobec mężczyzny, który na Facebooku wychwalił podłożenie ładunku wybuchowego w autobusie we Wrocławiu;

- W 2018r. w Sądzie Apelacyjnym w Gdańsku zapadł wyrok przeciwko kobiecie za nawoływanie do popełnienia czynu z art. 119 kk.

- W 2019r. w Sądzie Rejonowym w Gorzowie zapadł wyrok dla mężczyzny, który pochwalał zabójstwo Pawła Adamowicza oraz nawoływanie do zabójstwa określonych polityków.

- W 2020r. w Sądzie Rejonowym w Tychach zapadł wyrok wobec mężczyzny, który nawoływał do nienawiści na tle różnic narodowych pod postem na Facebooku.

- W 2020r. w Sądzie Rejonowym w Sokółce zapadł wyrok wobec mężczyzny, który za pośrednictwem portalu internetowego Facebook znieważył grupę ludności pochodzenia marokańskiego.

- W 2020r. w Sądzie Rejonowym w dla Łodzi-Widzewa w Łodzi zapadł wyrok wobec mężczyzny, który między innymi podszywał się pod pokrzywdzonego – poprzez zakładanie profili na portalach internetowych, wykorzystał dane osobowe oraz jego wizerunek fotograficzny;

- W 2020r. w Sądzie Okręgowym we Wrocławiu zapadł wyrok skazujący mężczyznę, za pochwalenie zabijania dzieci „wrogów” oraz znieważanie grupy ludności z powodu przynależności rasowe.

- W 2021r. w Sądzie Rejonowym w Bełchatowie zapadł wyrok skazujący mężczyznę, który publiczne nawoływał do popełnienia przestępstwa.

W kontekście działań w Internecie warto podkreślić, co również wynika, z powyższego zestawienia, że hejt w Internecie – co do zasady - klasyfikuje się jako czyn w miejscu publicznym. Rozstrzygał tę kwestię Sąd Najwyższy w 2018r.

A co z hejtem stosowanym przez osoby niepełnoletnie?

Niestety,  autorami hejterskich komentarzy (wpisów) często bywają młodzi, a nawet bardzo młodzi ludzie. Ich wiek, nie powoduje że nie ponoszą konsekwencji; bywają one jednak nieco inne, aniżeli te które mogą być stosowane wobec osób pełnoletnich.

Zasady odpowiedzialności karnej ujęte są w kodeksie karnym, który wskazuje, że osoby, które nie ukończyły 17 roku życia nie odpowiadają za popełnione przestępstwo (za wyjątkiem ciężkich przestępstw). Osoby poniżej 17 lat odpowiadać będą na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.

W zależności od wieku nieletniego hejtera, zróżnicowana jest jego odpowiedzialność, i tak:

- zachowanie nieletniego między 13 a 17 rokiem życia sąd może potraktować jako przejaw demoralizacji i zastosować środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich;

- natomiast wobec nieletniego między 17 a 18 rokiem życia stosuje się już kodeks karny. Sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.

Jakie konsekwencje przewiduje ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich?

Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.

Sąd rodzinny może:

1) udzielić upomnienia;

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;

5) zastosować nadzór kuratora;

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;

8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;

9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;

HEJT - jak możesz sobie z nim radzić.

Najlepszą metodą walki z hejterami jest nie dawanie im powodów do karmienia się mową nienawiści. Jeśli wrzucasz zdjęcia do sieci, pamiętaj o ustawieniu trybu prywatnego, w którym galerię będą mogli zobaczyć tylko Twoi bliscy znajomi oraz ci, którym ufasz. To niemożliwe, bo prowadzisz aktywny profil modowy na Instagramie? W takim razie jest kilka kroków, które mogą być przydatne w unikaniu hejterów.

• Nie daj się wciągnąć w ich grę. Cisza czasami nie oznacza hipokryzji. Odpowiadanie na wulgarne komentarze nie jest najlepszą opcją. Może nie jest to łatwe zadanie, ale dyskusja z hejterem, da mu impuls do szukania nowych sposobów na zirytowanie Ciebie i wywołanie jeszcze większej kłótni.
• Moderuj komentarze. Hejter zapewne od razu pomyśli o cenzurze, ale tu nie o to chodzi. Wszystkie obraźliwe i nienawistne komentarze lub te, które wykraczają poza zakres jakiejś dyskusji, powinny być usuwane. Internet to nie miejsce na wylewanie swoich frustracji.
• Zastanów się nad „atakami”. Czy rzeczywiście ta krytyka jest uzasadniona? Może reklamujesz produkt, który jest zwykłym bublem? Jeśli tak, zwróć na to uwagę. Jeśli nie, a komentarz nic nie wnosi, usuń go i zapomnij.
• Zablokuj hejtera. Poza usunięciem nieprzyjemnych komentarzy wejdź na profil hejtera i zablokuj go. Nie będzie miał możliwości wykonania żadnej interakcji z Twoim kontem.

W walce z hejterami musisz zrozumieć, że są ludzie, którzy nie wiedzą, jak radzić sobie z własnymi frustracjami, trudnościami i traumami. To oni powinni szukać profesjonalnej pomocy psychologicznej.

Jeśli jednak hejt dotknął Cię tak bardzo, że nie potrafisz go zignorować, nie wstydź się skorzystania pomocy osoby dorosłej (kogoś bliskiego, nauczyciela, wychowawcy, psychologa, pedagoga). Czasami możesz potrzebować słów zachęty i pocieszenia, by zbudować poczucie własnej wartości na nowo 

Co powoduje depresję u młodych osób?

 Podobnie jak u dorosłych, depresja u młodzieży może mieć różne przyczyny, które mogą odnosić się do zdrowia fizycznego, wydarzeń życiowych, historii rodziny, środowiska, podatności genetycznej czy zaburzeń biochemicznych.

Depresja nie jest przemijającym nastrojem ani stanem, który ustąpi bez odpowiedniego leczenia.

Do najczęstszych przyczyn rozwoju choroby u dzieci i nastolatków zaliczamy: trudności rodzinne, stresujące doświadczenia życiowe, negatywny sposób postrzegania świata – obniżona samoocena, wykorzystywanie fizyczne, emocjonalne lub seksualne, nadużycia lub zaniedbania ze strony rodziców, historia rodzinna depresji lub innych problemów ze zdrowiem psychicznym, traumatyczne wydarzenie, np. rozstanie rodziców, żałoba, problemy w szkole lub innymi dziećmi, choroby i problemy zdrowotne takie jak otyłość.

Depresja u młodzieży – jak rozpoznać, objawy

 Depresja nie jest łatwa do rozpoznania, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Objawy mogą być często traktowane jako normalne zmiany emocjonalne i psychologiczne zachodzące wraz z rozwojem dziecka i wkraczaniem w kolejne fazy dorastania.

 Podstawowymi objawami depresji są: smutek, poczucie beznadziejności i zmiany nastroju. Oznaki i objawy depresji u dzieci obejmują także: wycofanie społeczne, rozdrażnienie lub złość, napady agresji. Często możemy zaobserwować zmiany w apetycie – zwiększony lub zmniejszony apetyt oraz brak koncentracji na codziennych czynnościach w szkole czy w domu, oraz zaburzenia snu – bezsenność lub zwiększona potrzeba snu, zmęczenie i niska energia. Nie u wszystkich dzieci i nastolatków zaobserwujemy powyższe objawy. Wiele z nich wykazuje różne objawy w zależności od czasu i okoliczności.

Depresja u młodzieży – jak wspierać?
Jeśli nauczyciel wie, że u ucznia bądź uczennicy została zdiagnozowana depresja, kluczowe jest, aby zaplanował działania dopasowane do stanu zdrowia podopiecznego, najlepiej wspólnie z nim/nią, z psychologiem lub lekarzem prowadzącym i rodzicami.

Wielu dorosłych uważa, że ich główne zadanie w opiece nad dziećmi i młodzieżą polega na udzielaniu rad i znajdowaniu gotowych rozwiązań. Tymczasem w sytuacji nastolatka i młodzieży z depresją istotne jest przywrócenie poczucia kontroli, panowania nad własnym życiem, nawet w niewielkim zakresie.

Depresję u młodzieży i nastolatków może zdiagnozować tylko lekarz-psychiatra. Wczesne skierowanie do specjalisty i zapewnienie wsparcia psychologa ma olbrzymi wpływ na skuteczność leczenia.

Przydatne telefony:

POMOC W KRYZYSIE PSYCHICZNYM

Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji

tel. 22 594 91 00
(czynny w każdą środę – czwartek od 17.00 do 19.00)
koszt połączenia jak na numer stacjonarny
wg taryfy Twojego operatora telefonicznego

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

tel. 116 111
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)

ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania

tel. 22 484 88 01
Czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00

ITAKA – Telefon Zaufania Młodych

tel. 22 484 88 04
Dyżury psychologów od poniedziałku do soboty, od 12:00 do 20:00

Bezpłatna linia wsparcia dla osób po stracie bliskich

tel. 0 800 108 108
 (poniedziałek-piątek od 14.00 do 20.00)

Telefoniczna Pierwsza Pomoc Psychologiczna

tel. 22 425 98 48
(poniedziałek – piątek od 17:00 do 20:00 / sobota od 15:00 do 17:00)

Stowarzyszenia Animo – Odważ się żyć!
Wsparcie psychologiczne osób trudności z powodu zaburzeń lękowych.

tel. 22 270 11 65
Infolinia (w języku polskim) czynna jest od poniedziałku do czwartku w godzinach 18:00-21:00

Porady mailowe (w języku polskim i angielskim) pod adresem:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Więcej o stowarzyszeniu:
stowarzyszenieanimo.pl
facebook.com/StowarzyszenieAnimo/

POMOC DLA NAUCZYCIELI I RODZICÓW

Całodobowa bezpłatna infolinia dla dzieci, młodzieży, rodziców i nauczycieli

tel. 800 080 222
(czynne całodobowo)

Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci

tel. 800 100 100
(poniedziałek-piątek, od 12.00-15.00)

Infolinia dla wychowawcy – pierwszy ogólnopolski

telefon zaufania dla nauczycieli

tel.  801 800 967
(poniedziałek, środa, czwartek od 17:00-19:00)

POMARAŃCZOWA LINIA – program informacyjno-konsultacyjny dla rodziców dzieci pijących alkohol i zażywających narkotyki

tel. 801 140 068
(poniedziałek – piątek od 14:00 do 20:00)

POMOC DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

Całodobowa bezpłatna infolinia dla dzieci, młodzieży, rodziców i nauczycieli

tel. 800 080 222
(czynne całodobowo)

   Dziecięcy Telefon Zaufania
Rzecznika Praw Dziecka

tel. 800 12 12 12
(poniedziałek-piątek od 8.15 do 20.00)

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży

tel. 116 111
(czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)

Młodzieżowy Telefon Zaufania

  tel. 19288
(poniedziałek-piątek od 15:00- 19:00)

Młodzieżowy telefon zaufania do rozmów o seksie
Piątkowe Pogotowie Pontonowe

tel. 22 635 93 92
(w piątki od godz. 16.00 do 20.00)

Telefon dla dzieci i nastolatków zaniedbanych, seksualnie wykorzystywanych, których rodzice piją – Telefon Stowarzyszenia Opta

tel. 22 27 61 72
(poniedziałek-piątek od 15:00 do 18:00)

POMOC DLA OFIAR PRZEMOCY

Ogólnopolski Telefon Dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
„Niebieska Linia”

tel. 800 120 002
telefon pracuje całodobowo

Poradnia Telefoniczna „Niebieskiej Linii”

tel. 22 668 70 00
(poniedziałek – piątek od 12:00 do 18:00)

Policyjny Telefon Zaufania
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

tel. 800 120 226
(poniedziałek-piątek, od 9.30-15.30, połączenie bezpłatne)

Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci

tel. 800 100 100
(poniedziałek-piątek, od 12.00-15.00)

Całodobowy telefon dla kobiet doświadczających przemocy

tel. 600 070 717
(codziennie / całodobowo)

Anonimowa policyjna linia specjalna – zatrzymać przemoc

tel. 800 120 148
(całodobowo, połączenie bezpłatne)

Telefon zaufania dla kobiet w ciąży i rodziny

tel. 85 732 22 22
(poniedziałek – piątek od 15:00 do 18:00)

Telefon zaufania –  Centrum Praw Kobiet

22 621 35 37
(czwartki od 12.00 do 18.00 telefoniczny dyżur prawny)

Telefon Interwencyjny – Centrum Praw Kobiet

600 070 717
całodobowy

Telefon zaufania dla osób dotkniętych przemocą seksualną w Kościele

800 280 900
Telefon wsparcia działa we wtorki w godzinach 19:00-22:00.
Kontakt telefoniczny przeznaczony jest przede wszystkim dla osób,
które same doświadczyły wykorzystywania seksualnego, oraz ich najbliższych.
Inicjatywę tworzą świeccy katolicy, telefon świadczy pomoc osobom dorosłym.
Więcej informacji: www.zranieni.info

POMOC DLA OSÓB Z UZALEŻNIENIAMI

Ogólnopolski Telefon Zaufania „Uzależnienia behawioralne”

tel. 801 889 880
(Czynny codziennie od godz. 17.00-22.00 z wyjątkiem świąt państwowych)
 Dzwoniąc płacisz tylko za pierwszy impuls połączenia

Ogólnopolski Telefon Zaufania
„Narkotyki – Narkomania”

tel. 801 199 990
(codziennie od godz. 16.00-21.00)
Dzwoniąc płacisz tylko za pierwszy impuls połączenia

Infolinia stowarzyszenia Karan (problemy narkotykowe)

tel. 800 120 289
(poniedziałek – piątek od 9:00 do 17:00, połączenie bezpłatne)

Infolinia pogotowia makowego „POWRÓT Z U”

tel. 801 109 696
(poniedziałek – piątek od 10:00 do 20:00, sobota od 10:00 do 19:00) 

Narkomania – pomoc rodzinie infolinia towarzystwa rodzin i przyjaciół dzieci uzależnionych „POWRÓT Z U”

tel. 800 120 359
(poniedziałek – piątek od 10:00 do 20:00, sobota od 10:00 do 15:00)

CENTRUM POSZUKIWAŃ LUDZI ZAGINIONYCH

Numery 24/H – linie wsparcia

tel. 801 24 70 70
z numerów stacjonarnych Orange Polska opłata jak za jeden impuls, niezależnie od długości rozmowy z każdego miejsca w Polsce

tel. 22 654 70 70
 z telefonów stacjonarnych w Polsce

tel. +48 22 654 70 70
 gdy dzwonisz z zagranicy

tel. +48 22 654 70 70
 jeśli dzwonisz z telefonu komórkowego

Telefon w sprawie zaginionego dziecka i nastolatka
tel. 116 000

POMOC ZWIĄZANA Z OBAWĄ ZAKAŻENIA HIV/AIDS

Telefon Zaufania HIV/AIDS

tel. 22 692 82 26 lub 801 888 448
(poniedziałek-piątek od 9:00 do 21:00)
połączenie płatne tylko za pierwszą minutę

Załączniki:

Uzależnienia behawioralne - Kompendium wiedzy dla rodziców.pdf

[ ]

4616 kB